از اواسط سال ۱۳۹۵ واردات هرگونه خودروی آمریکایی اعم از ساخت، سفارش آمریکا و یا اینکه به نوعی این کشور ذینفع باشد، ممنوع شد. در سال ۱۳۹۷ نیز به دنبال تغییر سیاست ارزی، ممنوعیت ثبت سفارش و واردات خودرو در دستور کار قرار گرفت که مدر این بین مناطق آزاد از سیاست های اتخاذ شده مستثنی نبوده و مکلف به اجرای آن  شدند.

در چند مدت اخیر پیش مکاتباتی  بین شورایعالی مناطق آزاد و گمرک ایران در رابطه با ترانزیت خودرو بین مناطق صورت گرفت که طی آن «احمد جمالی» معاون اقتصادی دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، از «مهرداد جمال ارونقی» معاون فنی گمرک ایران، خواسته بود که به دنبال درخواست های صورت گرفته سازمان های مناطق برای ترانزیت خودرو فی مابین مناطق با این موضوع موافقت و اقدام لازم انجام شود. این درحالی بود که ظاهرا سازمان ها در جابجایی خودرو با موانعی از سوی گمرک مواجه شده و خواسته بودند که بر اساس تفاهم نامه ای که در سال گذشته بین شورایعالی مناطق آزاد و پلیس راهور ناجا منعقد شده بود، این ترانزیت صورت گیرد.

با این حال معاون فنی گمرک ایران به استناد شیوه نامه نقل و انتقال خودرو بین مناطق آزاد، به معاون اقتصادی دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی اعلام کرده بود که امکان جابجایی بر اساس شروط تعیین شده بلامانع است که در بین آنها تاکید شده بود انتقال خودرو با برندهای لامبورگینی، فراری، پورشه، هامر، مازراتی و بوگاتی همچنین سایر خودروهای دارای برند آمریکایی، ساخت و یا با مبدا آمریکا امکان پذیر نیست.

این مکاتبه ابهاماتی را در رابطه با چرایی درخواست ترانزیت خودرو بین مناطق آزاد و از سویی شروط گمرک ایران و تاکید بر ممنوعیت جابجایی خودروهای آمریکایی مطرح کرده است؛ موضوعی که از احمد جمالی معاون اقتصادی دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی پیگیری شد و وی توضیحاتی به ایسنا ارائه کرد.

درخواست ترانزیت بر اساس توافق قبلی است

معاون اقتصادی دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، درباره مکاتبه صورت گرفته با گمرک ایران برای نقل و انتقال خودرو بین مناطق گفت که این درخواست برمبنای تفاهم نامه بین دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و پلیس راهور ناجا و با تائید نماینده گمرک ایران انجام شده است.

احمد جمالی توضیح داد: در راستای تعاملات بین دستگاهی به منظور فراهم کردن تمهیدات مناسب برای اجرای طرح های راهنمایی و رانندگی در حوزه ترافیکی و خدمات راهنمایی و رانندگی و ایجاد بسترهای مدیریتی واحد و هماهنگ در مناطق آزد تجاری ـ صنعتی کشور، در خرداد ماه سال ۱۳۹۸ تفاهم نامه ای فی ما بین دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و پلیس راهور ناجا به استناد آئین نامه راهنمایی و رانندگی در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی منعقد شد که بر اساس بند(۳) قسمت (ب) این تفاهم‌نامه مقرر شد که نقل و انتقال خودرو بین مناطق انجام شود.

هیچ درخواستی از سوی شورا و مناطق برای ترانزیت خودروی آمریکایی نیست

جمالی درباره اینکه گمرک ایران در شروط خود برای ترانزیت خودرو بین مناطق آزاد جابجایی هر گونه خودرو آمریکایی را ممنوع اعلام کرده است، آیا مناطق چنین درخواستی ارائه کرده اند، تاکید کرد که نه دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و نه سازمان های مناطق درخواستی برای جابجایی خودرو آمریکایی بین مناطق آزاد ارائه نکرده اند.

وی در مورد اینکه آیا اشخاص درخواستی برای جابجایی خودرو آمریکایی بین مناطق داشته اند هم تصریح کرد که اصولا موضوع ترانزیت ارتباطی با دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد ندارد و توافق سازمان های دو منطقه مقصد و مبدا برای جابجایی شرط اصلی است. این در حالی است که تاکنون درخواستی برای جابجایی خودروهای آمریکایی از یک منطقه به منطقه دیگر به دبیرخانه  شورایعالی واصل نشده است.

دلایل درخواست ترانزیت خودرو بین مناطق

معاون اقتصادی دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در رابطه با چرایی درخواست مناطق آزاد برای ترانزیت خودرو بین مناطق یادآور شد: ایجاد بستر نقل و انتقال خودرو در مناطق آزاد کشور، حل مشکل فرسودگی سیستم حمل و نقل در برخی مناطق، ایجاد فضای اجتماعی برابر در مناطق، عدم امکان واردات خودرو از خارج از کشور به دلایل موجود در شرایط فعلی، پیشبرد اهداف مناطق آزاد مبنی بر جذب گردشگر داخلی و خارجی با ایجاد جذابیت های لازم از مهمترین دلایل این درخواست است.

جمالی ادامه داد: همچنین صرف هزینه کمتر توسط متقاضیان در نقل و انتقال خودرو نسبت به واردات آن از خارج از کشور، عدم توانایی مالی ساکنین برخی مناطق در واردات خودرو (حتی در شرایط رفع ممنوعیت واردات)، عدم نیاز در برخی مناطق به علت بالا بودن تعداد خودروهای خارجی و از طرفی کمبود آن برخی دیگر از مناطق آزاد و درخواست بخش خصوصی برای خرید و جابجایی خودروها از دیگر دلایل ایجاد بستر نقل و انتقال خودرو در مناطق آزاد به شمار می رود.

وی تاکید کرد: بر این اساس درچارچوب تفاهم نامه بین شورایعالی مناطق آزاد و پلیس راهور ناجا، هیچ گونه خودرو خارجی وارد کشور نشده و با رعایت الزامات و مقررات گمرک ایران صرفا خودروهای موجود در مناطق آزاد با رویه ترانزیت امکان انتقال از یک منطقه آزاد به منطقه آزاد دیگر را دارند.

گفتنی است؛ از سال گذشته دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی پیشنهاداتی درباره واردات خودرو هر چند به صورت محدود به دولت ارائه کرد ولی هنوز به نتیجه نرسیده است که دلیل اصلی آن شرایط ارزی کشور و ممانعت از خروج ارز عنوان می شود.

اکنون با اعلام موضع مناطق آزاد درباره جریان مکاتبات برای ترانزیت خودروها بین مناطق، اعلام موضع گمرک ایران درباره این ماجرا و چرایی ممنوعیت نقل و انتقال خودروهای آمریکایی مورد توجه خواهد بود.