صنایع خلاق، به صنایعی گفته می شود که اساس آن‌ها ایجاد و انتشار دانش و اطلاعات است و بر اساس مؤلفه‌های فرهنگ، اجتماع و هنر شکل می‌گیرند. امروز صنايع خلاق، یکی از مؤلفه‌های مهم اقتصاد دانش‌بنيان شده اند و در موارد قابل اندازه‌گيري، در زمينه‌های رشد و ایجاد شغل، سهمی بالاتر از متوسط را به خود اختصاص داده‌اند. در واقع صنایع خلاق از همگرایی صنایع فرهنگی، فناوری و خلاقیت های انسانی شکل می گیرد که می تواند بیشتر از هر صنعتی ارزش افزوده اقتصادی داشته باشد.

مناطق آزاد از سال‌ها پیش توجه ویژه ای به این حوزه داشته اند و در حال تبدیل شدن به قطب صنایع خلاق در سطح کشور هستند.

برای اطلاع بیشتر از فعالیت های حوزه صنایع خلاق در مناطق آزاد گفتگویی داشتیم با سید سجاد نوری، مدیر صنایع فرهنگی و خلاق دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی که در ادامه می خوانید.

سید سجاد نوری گفت: از ابتدای اجرای صنایع خلاق در مناطق آزاد، فعالیت های مختلفی صورت گرفت که مهمترین آن  و بررسی و اجرای فعالیت هایی بود که  باید برای رونق صنایع خلاق که استارت آپ‌ها بخشی از آن است،  در نظر می گرفتیم؛ اما ماموریت اصلی ما در حال حاضر، گفتمان سازی برای صنایع خلاق است، اینکه جایگاه صنایع خلاق در اقتصاد دنیا به چه شکل است و در ایران باید به چه شکلی دنبال شود و مهمتر از همه اینکه تلاش ما در حال حاضر بر ایجاد پذیرش صنایع خلاق و آشناسازی افراد و صنایع با منافع صنایع خلاق برای اثر مثبت بر اقتصاد مناطق آزاد است. هرچند کار بسیار زمان‌بر و سختی است اما می تواند آینده بسیار خوبی برای اقتصاد مناطق آزاد کشورمان رقم بزند.

نوری در توضیح این حوزه گفت: صنایع خلاق شامل صنایع فرهنگی، هنری و گردشگری می شود و بخشی از این اکوسیستم، اکوسیستم استارت آپی را تشکیل می دهد.

وی با اشاره به مهمترین فعالیت های این حوزه خاطرنشان کرد: امروز در حال تاسیس شتابدهنده‌های صادراتی صنایع خلاق در مناطق آزاد هستیم با این نگاه که بتوانند فرآیند صادرات صنایع خلاق را که جزو ماموریت ذاتی مناطق آزاد است را تسهیل گری کنند و هم بتوانیم به زنجیره ارزش صنایع خلاق در سطح کشور کمک کنیم.

مدیر صنایع فرهنگی و خلاق دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی افزود: شتابدهنده های صادراتی در مناطق آزاد کیش و ارس در حال تاسیس هستند و به احتمال زیاد تا یک ماه دیگر فعالیت اجرایی‌شان آغاز خواهد شد.
نوری عنوان کرد: در منطقه آزاد ارس، صندوق پژوهش و نوآوری را تاسیس کردیم تا بتواند با مشارکت منطقه آزاد، بخش خصوصی و صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری، از صنایع خلاق و دانش بنیان حمایت کند.

وی افزود: مرکز رشد منطقه آزاد ارس هم به عنوان مبدا صدور خلاقیت برای کل مناطق آزاد شناسایی شده و هر شرکتی که بخواهد به عنوان شرکت خلاق در مناطق آزاد فعالیت کند، می‌تواند به صورت اینترنتی تمامی کار‌های صدور گواهی خلاقیتش را از طریق مرکز رشد ارس پیگیری کند که این مهم در راستای تفاهمی که با ستاد توسعه فناوری های نرم و هویت ساز داشتیم انجام شده است.
مدیر صنایع فرهنگی و خلاق دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: یک برنامه توسعه زیست بوم خلاق در هر منطقه در حال تدوین است که در واقع برای شکل گیری اکوسیستم صنایع خلاق در هر منطقه یک نقشه راه به ما می‌دهد که در این موضوع در منطقه آزاد اروند و ارس جلوتر از باقی مناطق پیش رفته اند و گزارش‌های نهایی آن در حال آماده شدن است.

نوری در مورد نحوه حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از صنایع خلاق در مناطق آزاد توضیح داد: با معاونت علمی ریاست جمهوری چند نوع تفاهم نامه در این زمینه داریم؛ بر این اساس هم با ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت ساز تفاهم نامه داریم و هم با خود معاونت علمی و هم با صندوق نوآوری و شکوفایی که هر کدام از این‌ها به فراخور موردی که وجود دارد از صنایع خلاق در مناطق آزاد حمایت می‌کنند. در واقع هر کدام از این نوع تفاهم نامه‌ها یک جایی خودشان را نشان می‌دهند و ما به حسب نیاز از هر کدام از آن‌ها بهره برداری می‌کنیم.
وی در توضیح فعالیت های در حال انجام حوزه صنایع خلاق در مناطق آزاد گفت: خوشبختانه شتاب دهنده تخصصی رسانه و تبلیغات در منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام خمینی تاسیس شده و در حال استقرار است.

مدیر صنایع فرهنگی و خلاق دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ادامه افزود: ما در نظر داریم در هر منطقه یک شرکت توسعه گردشگری و صنایع خلاق تاسیس کنیم که کار آن پیگیری ایجاد منابع جدید درآمدی برای مناطق است و جا‌هایی که نیاز به ورود جدی‌تر و خارج از ساختار دولتی دارد بتوانند این کار را انجام دهند. در منطقه آزاد ارس این شرکت تاسیس شده و در اروند هم در حال تاسیس است؛ در  مناطق آزاد چابهار و کیش نیز با تغییر اساسنامه شرکت‌هایی که پیشتر در مالکیت منطقه بوده و وجود داشته و الان موضوعیت آن از بین رفته با تغییر اساسنامه این شرکت‌ها این فعالیت انجام می‌شود؛ به طور مثال در منطقه آزاد کیش، یک موسسه جشنواره‌ها داشتیم که همان شرکت در حال حاضر با اصلاح اساسنامه در حال تبدیل به شرکت توسعه گردشگری و صنایع خلاق در کیش است.