موقعیت جغرافیایی خاص ایران و لزوم استفاده از فرصت دریا

آقايارزاده گفت: شانزدهم آبان‌، تاریخ  ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد دریا‌محور از سوی مقام معظم رهبری است. در همین راستا برگزاری همایش هایی با موضوع اقتصاد دریا محور و با مرکزیت جزیره کیش بازخوردهای خوبی داشت. باید تاکید کرد که اقتصاد دریا محور برای کشوری که از دو سو به آب های آزاد دسترسی دارد حائزاهمیت ویژه ای است. دسترسی به آبهای جنوبی کشور از طریق دریای عمان و خلیج فارس و کریدور بین المللی ما در تنگه هرمز به عنوان یک شاهراه استراتژیک در اقتصاد کشور تاثیر ویژه ای دارند.  از سوی دیگر دسترسی از شمال به دریای خزر یا کاسپین و راه ارتباطی دریایی با کشورهای اوراسیا اهمیت آن را دوچندان می کند. وقتی در خصوص اقتصاد دریا محور صحبت می کنیم اذهان به مسئله واردات کالاها معطوف می شوند اما اقتصاد دریامحور شامل موضوعات بسیار مهمتری از جمله موضوع کشاورزی در اقتصاد دریا محور است.

وی با این توضیح که کشور ما کشوری چهار فصل است و در تمام فصول محصولات کشاورزی صادراتی داریم افزود: وقتی می گوییم کشاوزی دو مسئله اتفاق می افتد؛ کشاورزی تنها بحث زراعی - باغی نیست و شامل شیلات و تولید ماهیان در قفس خصوصا در آب های جنوب و همچنین تولید مرکبات در مناطق و در جوار آب های شمالی کشور هم می شود. باید بررسی کرد و دید که رشد و پیشرفت تکنولوژی و صادرات در این حوزه ها تاکنون چقدر اتفاق افتاده است. یا جایگاه کشاورزی ایران در خصوص الگوی کشت و نقطه ای که در صادرات باید به آن برسد نیازمند بررسی است.

اهمیت تاثیر اقتصاد دریا محور بر زندگی و معیشت مردم

دستیار و مشاور رئیس فراکسیون کشاورزی مجلس شوراي اسلامي با بیان اینکه همایشهای برگزار شده در حوزه های کشورهای اوراسیا تاکنون کم نبوده  و اینکه ما چقدر توانسته ایم در آن فضا با آن کشورها مراودات تجاری داشته باشیم سوال مهمی است. سال گذشته در مسئله ترنور مالی در همایش محل گفت و گو که در کشورهای ارواسیا 4 میلیارد دلار برآورد شده و با توجه به گسترش اقتصاد دریا محور این عدد بایستی به 15 میلیارد دلار برسد. وی افزود: ماموریت ما این است که چطور بتوانیم به این عدد برسیم. موضوع دیگر میزان تاثیر اقتصاد دریا محور بر زندگی و معیشت مردمی است که محل زندگیشان با دریاهای آزاد عجین شده است مثل هرمزگان، بوشهر، گیلان، مازندران،  گلستان و ... اینکه وجود دریا در معیشت آنها چه اثری داشته و چقدر حال معیشت آنها در زندگی محلی خوب شده موضوع مهمی است چون بخش عمده ای از اقتصاد دریامحور به فعالیت مردم محلی برمی گردد که این موضوع می تواند در فضای کشاورزی منطقه بسیار مهم عمل نماید. آقایارزاده با ذکر مثالی گفت: سال گذشته از استان مازندران  و گیلان به کشور هند صادرات کیوی داشتیم ؛ آیا غیر از این است  که این اتفاق از طریق دسترسی کشور ما و مردم ما به آب های آزاد رقم خورده است . در واقع سیاست های کلی اقتصاد دریا محور باید در زندگی کلی مردم محلی  و منطقه ای تاثیر گذار باشد و امروز باید بررسی کنیم که آیا تاثیر گذاشته است یا خیر؟ اگر در خصوص همایشی گفت و گو می کنیم موضوع مهم، میزان تاثیر آن مقوله در سفره و معیشت مردم است؟ در مورد نقش دیپلماسی در واردات و صادرات از طریق اقتصاد دریایی باید گفت :تحریم های ظالمانه ای که  طی چهل سال گذشته در کشور ما روا داشته شده تاثیر مستقیم بر اقتصاد داشته و در این هیچ شکی وجود ندارد اما اینکه ما بتوانیم از ظرفیت های کشور بزرگ ایران برای کم کردن اثر تحریم ها و از ظرفیت هایی که می تواند در اقتصاد منطقه ای ما تاثیر گذار باشد استفاده کنیم، حائز اهمیت است.

به اهداف خود رسیده ایم اما راه طولانی است

وی در پاسخ به سوالی درباره میزان عملیاتی شدن همایش سال گذشته در جزیره کیش و تحقق اهداف آن همایش گفت: از 16 تا 18 آبان سال 1403 همایش اقتصاد دریا محور با حضور سفیر کشور بورکینافاسو برگزار شد و به فاصله سه ماه بعد از آن اجلاسیه کشورهای هدف با حضور سفرای بیش از 12 کشور افریقایی در جزیره کیش برگزار گردید و به همان تناسب در اردیبهشت ماه سال جاری مجددا اجلاسیه و اکسپو کشورهای افریقایی و همسایگانمان با حضور عده کثیری از سفرا در تهران برگزار گردید؛ خروجی مهم برگزاری چنین همایشهایی این است که قاره افریقا به عنوان یک کشور هدف برای بازارشناسی و بازاری برای کالاهای ایرانی از این مسیر شناخته شد. سوال اینجاست که چطور می توان به قاره آفریقا دسترسی پیدا کرد اگر به آبهای آزاد دسترسی نداشته باشیم!

دستیار و مشاور رئیس فراکسیون کشاورزی مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اینکه سیاست های کلی مقام معظم رهبری در اقتصاد دریا محور نگاه بلند مدتی است که شاید در سالهای اولیه ابلاغ برای خیلی ها کمرنگ بوده اما در طی سال هایی که گذشت برایشان جا افتاد، گفت: امروز نگاه پررنگی در مقوله اقتصاد دریا محور وجود دارد وعلیرغم تمامی تحریم ها اقتصاد دریا محور در حال رشد  است. نکته جالب توجه اینجاست که در مورد اقتصاد دریا محور لازم نیست دولت ها باهم کار کنند در اینجا فعالیت های اقتصاد دریا میان تجار و بخش خصوصی در جریان خواهد بود، البته حمایت دولتی مثلا حضور وزیر جهاد کشاورزی در کشور تانزانیا و بستن قراردادها و تفاهمنامه ها در خصوص تولیدات کشاورزی یکی از همین اتفاقات بود . وی در خصوص کشاورزی فرا سرزمینی هم گفت:  امروز در قاره افریقا اتفاقات خوبی رقم خورده است ایران با کشور غنا تفاهم نامه هایی دارد؛ اقتصاد دریا محور قطاری در حال حرکت است که شاید دیر و کند اما باید سرعت بگیرد تا بتواند بازارهای هدف را شناسایی نماید. کشور آفریقا برای کشور بزرگی مثل ایران بازار هدف خوبی است به این دلیل که قاره ای در حال توسعه است که همزمان به تکنولوژی و محصول نیز نیاز دارد.

صادرات دانش فنی بحث روز دنیا

 آقایارزاده افزود: ایران امروز در دنیا و در زمینه دانش فنی بسیار شناخته شده است و می تواند دانش فنی صادر کند و الزام به صادرات محصول صرف نیست . دانشگاههای کشور در دنیا جز دانشگاههای برتر هستند و در خصوص کشور های ارواسیا هم باید گفت ما عضو کنفوانسیون بزرگ بریکس هستیم که می تواند از ظرفیت های عظیم خود استفاده کند و این جابجایی قدرت اقتصادی بین دنیا مسئله ای است که بین کشورها حائز اهمیت است . می خواهم توجه شما را به این نکته جلب کنم که ما در خصوص امنیت زنجیره غذایی مهمترین مسئله را داریم و امروز در دنیا جنگ امنیت غذایی جاری است مشابه آن چیزی که بین روسیه و اوکراین درگرفت و کشورهای اروپایی که بخش زیادی از غلاتشان را از این کشورها تامین می کردند؛ نگران تامین زنجیره غذایی خود شدند.  

وی با تاکید بر اینکه ما نباید زنجیره غذایی کشورمان را به کشورهای دیگر گره بزنیم ادامه داد:  جنگ 12 روزه نشان داد که خودکفایی کشور در تامین غذایی مردم موضوع مهم و حیاتی است. در سالهای گذشته بیش از 12 میلیون تن تولید گندم داشتیم و تقریبا به خودکفایی رسیدیم و باید خودکفایی در غلات را حفظ کنیم. حفظ زنجیره تامین امنیت غذایی و تولیدات محصولات کشاورزی در شرایط حساس به کمک ما خواهد آمد تا سیاستمداران بدون دغدغه زنجیره غذایی و کالاهای اساسی مردم، تنها به دفاع و تمامیت ارضی کشور فکر کنند.

استانداران ظرفیت های رشد منطقه را می بینند و می شناسند

وی در پاسخ به سوال دیگری با این مضمون که سواحل جنوبی خصوصا هرمزگان  ظرفیت های عظیمی در اقتصاد دریا محور دارند؛ چه برنامه ریزی هایی در این خصوص شده است؟ گفت: موضوعی که دولت چهاردهم در دستور کار جدی خود قرار داده است واگذاری اختیارات به استانداران است و می بینیم که در سفر اخیر رئیس جمهور به پاکستان استاندار سیستان و بلوچستان ایشان را همراهی می کنند. موضوع توجه به اقتصاد دریا محور قطعا از طریق استانداران محترم قابلیت رشد و پیگیری دارد و دولت چهاردهم دولتی است که توانسته به این نتیجه برسد که باید اختیارات را به استانداران واگذار نماید چون  استانداران هستند  که در منطقه حضور دارند و ظرفیت های رشد را می بینند و می شناسند . باید بدانیم تصمیماتی که گرفته می شود باید تصمیمات درستی باشد و آزمون و خطایی عمل نکنیم. استان بوشهر و چابهار نزدیکترین  بندر ها را به کشورهای افریقایی دارند و باید از این ظرفیت ها استفاده کنیم؛ تصمیمات درست باید باعث شود اثر تحریمها را جبران کنیم در جاهایی تصمیمات درستی گرفته نشده و امروز در خصوص استفاده از ظرفیت دریاها باید تصمیمات درستی اتخاذ شود.

با فعال شدن مناطق آزاد رشد و توسعه در سرزمین اصلی هم شکل می گیرد

دستیار و مشاور رئیس فراکسیون کشاورزی مجلس شوراي اسلامي درباره نقش مناطق آزاد هم در خصوص توسعه اقتصاد دریا محور گفت: قطعا مناطق آزاد بسیار تاثیر گذار هستند چون می توانند با اختیاراتی که در اختیار مدیران آن هست و کمکی که می توانند به تجار و فعالان اقتصادی بخش خصوصی کنند تکاپو و تلاش را ایجاد کنند. تحریمها کشور را به سمت عدم تجارت می برد و ما نباید بگذاریم این اتفاق بیفتد چون ما فعالان تجاری خوبی داریم. اینکه مدیران مناطق آزاد چقدر می توانند از این ظرفیت استفاده کنند مهم است . هر وقت مدیران توانسته اند به فعالان بخش خصوصی کمک کنند عملا تکاپو و جنب و جوش و رونق اقتصادی نه تنها در مناطق آزاد بلکه در سرزمین اصلی هم شکل گرفته است به این دلیل که فعالان اقتصادی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در سرزمین اصلی دستی بر آتش دارند و قطعا رونق اقتصادی و توسعه و افزایش تولید در هر دو منطقه جاری خواهد بود آنچنان که یکی از ماموریتهای مناطق آزاد هم کمک اقتصادی به سرزمین اصلی است.

وی همچنین میزان استقبال مدیران مناطق آزاد را از برگزاری اینگونه همایشها خوب ارزیابی کرد و گفت: مناطق آزادی که در همایشهای برگزار شده تا کنون شرکت کردند درخواست داشتند که این همایشها در مناطق آن ها هم برگزار شود و مناطقی مثل چابهار و انزلی قشم و ...قطعا در پیشبرد اهداف اقتصاد دریا محور بسیار مهم هستند.

نقش پررنگ جامعه محلی

وی در پاسخ به این سوال که دولت چه تسهیلات خاصی برای فعالان این حوزه در نظر گرفته است؟ ادامه داد: معاونت وزارت اقتصاد در همایش سال گذشته حضور داشتند و استقبال کردند. برای واردات و صادرات و سرمایه گذاری و دانش فنی تسهیلاتی از سوی دولت تسهیلاتی در نظر گرفته شده که با مراجعه به معاونت سرمایه گذاری وزارت اقتصاد این اطلاعات در اختیار بخش خصوصی قرار گرفته در این خصوص  حکمرانی رسانه هم بسیار مهم است که اخبار درست را در این خصوص پیشنهاد دهند اطلاع رسانی پیشرفت ها هم از طریق رسانه ها بسیار مهم است و مسئولان را هم پاسخگو خواهد کرد!

وی در پاسخ به سوال آخر که کیش به عنوان مرکز مهم برگزاری همایش های اقتصاد دریا محور مطرح است و شما نقش دستگاههای اجرایی مستقر  در کیش را در ایجاد مشارکت عمومی و کمک به اقتصاد دریا محور چطور می بینید؟ گفت:  قطعا  برای انجام هر کاری نیاز به ابزار و تجهیزات داریم و در خصوص سرمایه گذاری و فعال شدن بخش خصوصی هم همین است اگر قرار است در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در بحث دریا محور موثر عمل کنند نیاز به چالاکی و چابکی و قدرت اجرایی دستگاههای اجرایی همان مناطق وجود دارد. این مناطق باید سریع و در دسترس باشند چون فعال اقتصادی خصوصا در بخش کشاورزی، باغی و زراعی ،آبزیان و طیور و دام و معطل نمی ماند و سلامت و بهداشت محصول و لزوم استفاده در بازه زمانی خاص بسیار مهم است.