به گزارش خبرنگار اقتصاد کیش؛ این روزها قیمت انواع میوه در بازار اقصی نقاط کشور سر به فلک کشیده است و در این میان در آستانه نزدیکی به فصل تابستان قیمت میوه‌های تابستانی روز به روز افزایش و قدرت خرید مردم هم روند کاهشی داشته است. مردم گرانی انواع و اقسام کالاهای اساسی و میوه و تره بار را در سبد خرید خود مشاهده می‌کنند، این در حالی است که تولید برخی محصولات کاملا داخلی است و هیچ ربطی به تحریم‌ها ندارد. جزیره کیش هم از این قاعده مسنثنی نیست و اگر چه از کیش همواره به عنوان منطقه ای گران یاد می شود اما مقایسه قیمت های میوه و تره بار حاکی از افزایش قیمت ها حتی تا 200 درصد است. مشکل البته محدود به این نمی‌شود و تفاوت قیمت‌ها در مناطق مختلف جزیره هم تامل برانگیز است، به نحوی که هر مغازه‌ای در هر منطقه‌ برچسب قیمت دلخواهش را روی میوه‌ها می‌چسباند!

بحث گرانی میوه و تره بار به عنوان جزء لاینفک سبد خرید خانواده ها بحث دیروز و امروز نیست و همیشه جزء مطالبات مردم بوده است، مردم همیشه از گرانی میوه و تره بار  در جزیره کیش نسبت به سرزمین اصلی گله داشته اند و در بسیاری از موارد افزایش صد درصدی خصوصا میوه های فصل نسبت به سرزمین اصلی مشاهده می شد. می دانیم که در همه شهرها میادین میوه و تره بار در کنار مغازه های  خرید این اقلام به فعالیت مشغولند و این مردم هستند که محل خرید را انتخاب می کنند و با این کار رقابت بر سر کیفیت و قیمت، استاندارهای ارائه خدمات را بالا خواهد برد. البته گردانندگان سوپرها و مغازه های میوه و سبزی در جزیره کیش بالارفتن هزینه های تولید محصول، هزینه های سر سام آور حمل و نقل دریایی و هوایی به جزیره، دورریز ناخواسته و ضایعات زیاد میوه و تره بار به علت گرما در فصول گرم سال، وجود واسطه و دلالان، کیفیت بالای برخی محصولات، عدم نظارت بر بازار، افزایش دستمزد کارگران، افزایش قیمت بسته بندی، اجاره بها و ... را از دلایل عمده این گرانی ها می دانند اما بررسی های کارشناسانه نشان می دهد همه این دلایل باز هم افزایش قیمت صد در صدی و بعضا بیشتردر برخی محصولات را توجیه نمی کند و باید چاره برای آن اندیشید.

داستان از جایی آغاز می شود که میوه، سبزی و صیفی جات یکی از اقلام مصرفی مهم خانوارها است و مصرف ناکافی آن ها علت 31 درصد بیماری های ایسکمیک قلب و 11 درصد سکته های مغز در دنیا است. همچنین میوه ها و سبزی ها به علت داشتن ویتامین ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها و فیبرها نقش مهمی در پیشگیری از انواع بیماری ها دارند. این شرایط در حالی است که افزایش روز افزون قیمت میوه در کنار دیگر کالاهای اساسی باعث حذف آن از سبد مصرفی خانوارها خصوصا در کیش شده است و فاجعه آنجاست که در این شرایط برخی خانواده ها به خرید دانه ای میوه روی آورده اند!

بنا به گفته کیشوندان، افزایش قیمت میوه و تره بار و قیمت بالای برخی اقلام (در محدوده صدف) مانند موز 230 هزار تومان، کاهو رسمی 60 هزار تومان، هندوانه 30 هزار تومان، سیب زرد 145 هزار تومان؛ خیار 50 هزار تومان ؛ گوجه فرنگی 85 هزار تومان؛ ملون 130 هزار تومان؛ سیب زمینی 60 هزار تومان؛ پیاز 55 هزار تومان؛ توت فرنگی 300 هزار تومان؛ نیم کیلو گوجه سبز 750 ،سبزی پاک نشده 60 هزار تومان و... باعث شده تا برخی از مردم  تنها تماشاگر خصوصا میوه های فصل در ویترین مغازه ها باشند. در شرایطی که پزشکان براستفاده از میوه و سبزیجات و تامین ویتامین های مورد نیاز بدن تاکید می کنند، روا نیست که قیمت انواع مختلف میوه ها در کیش به حدی افزایش یابد که شهروندان با دیدن قیمت های بالا دست آخر بدون خرید به منزل بازگردند. در این میان اما احداث بازار میوه و تره بار در جزیره کیش که در سال های اخیر به صورت مقطعی خبرهایی از آن منتشر شد اما با شرایط سختی که برای بهره برداران گذاشته شده بود و با تغییرات مدیریتی به دست فراموش سپرده شد میتواند نور امیدی ایجاد کند. به نظر می رسد راه اندازی مجدد این بازار قیمت میوه و تره بار را رقابتی و از قیمت ها بکاهد.

آنچه مردم می گویند...

ادامه این گزارش را در گفت و گو با کیشوندان در رابطه با گرانی و لزوم احداث بازار میوه و تره بار در کیش پی خواهیم گرفت، برای بررسی وضعیت قیمت ها سری به چند میوه فروشی در نقاط مختلف جزیره زدیم. شرایط پیش روی بازار میوه نه تنها گلایه شهروندان را در پی داشت بلکه صدای اعتراض برخی کسبه منصف را هم بلند کرده بود.

خانمی وارد میوه فروشی می شود. با نگاهی اجمالی لیست قیمت های نصب شده بر دیوار را چک کرده و به سراغ سیب زمینی ها می رود. چند عدد سیب زمینی در نایلون ریخته و به سراغ سبد پیاز می رود. چند عدد جدا کرده و به همراه چند عدد خیار و گوجه فرنگی داخل نایلون می ریزد.قیمت خریدش بالای 250 هزار تومان می شود. با نگاهی آمیخته با گلایه مبلغ را پرداخت کرد و گفت: در شرایط کنونی نمی توان حتی مایحتاج روزانه هم خرید! وی با بیان اینکه با وضعیت کنونی مردم از مصرف میوه هم پشیمان می شوند، گفت: کاش قیمت ها در جزیره کمی منطقی بود چرا که در حال حاضر نه می توان برنج و روغن خرید و نه میوه! این بانوی کیشوند با اشاره به اینکه شاید فروشندگان هم تقصیری نداشته باشند و به ناچار برای تامین هزینه هایشان مجبور به بالا بردن قیمت ها شده اند درباره لزوم احداث بازار میوه و تره بار در کیش ادامه داد: واقعا برای این حجم از گرانی باید فکری کرد و فکر می کنم احداث بازاری رقابتی قیمت ها  را بسیار کاهش دهد و از مسئولان انتظار داریم این موضوع را پیگیری کنند.

یکی دیگر از کیشوندان که در یکی از سوپر میوه های شهرک صدف در حال خرید است، گفت: قیمت ها را در میوه فروشی که مشاهد کردم باور نداشتم که قیمت ها این میزان بالا رفته باشد. قیمت ها روزانه تغییر می کند و مردم توان خرید ندارند. او با اشاره به میادین میوه و تره بار در سرزمین اصلی گفت: روال بر این است که در میادین اصلی میوه تره بار نسبت به مغازه های میوه فروشی قیمتها با درصد زیادی اختلاف عرضه شود و امیدواریم این موضوع با راه اندازی مجدد بازار میوه و تره بار جزیره کیش که در سال های گذشته پا نگرفت نیز اینگونه باشد.

وی با اشاره به نوسان بالای قیمت ها عنوان کرد: جزیره کیش همیشه در مقایسه با سرزمین اصلی قیمت های بالاتری داشته که اوضاع اقتصادی کنونی و مشکلاتی که دست در دست هم قیمت ها را سرسام آورد کرده است در جزیره کیش دوچندان شده است من به تازگی از مشهد برگشته ام و واقعا قیمت ها غیر قابل مقایسه است.  این کیشوند با اشاره به اینکه مجبوریم به جای میوه های درجه یک میوه های درجه سه و چهار را خریداری کنیم، گفت: خرید میوه برای یک تا دو روز یک خانوار چهار نفری بیش 400 تا 500 هزار تومان آب می خورد. کم کم به این باور می رسیدم که خرید میوه هم مانند گوشت و مرغ برایمان به رویا تبدیل خواهد شد.

یکی دیگر از کیشوندان در گفت و گو با خبرنگار ما اظهار کرد: افزایش قیمت ها ما را نابود می کند،  در گذشته مردم هیچ که نداشتند حداقل با نان و پیاز و سیب زمینی سیر بودند اما امروز حتی قیمت پیاز و سیب زمینی هم حتی زیاد است. او که امیدی به کاهش قیمت ها ندارد گفت: امیدوارم مسئولان کیش کاری کنند که دوباره امید به خانواده ها خصوصا قشر کارگری برگردد.

جوانی کیشوند هم با اشاره به ایده احداث بازار میوه و تره بار در کیش گفت: واقعا از مسئولان انتظار داریم که به دنبال راهکاری اساسی برای رفع مشکلات مردم باشند ما خودمان در جزیره  باید به فکر خودمان باشیم و امیدوارم با همتی که در مسئولان جدید سراغ دارم این معضل گرانی میوه در جزیره هم ختم به خیر شود.

 آقای سالمندی هم که در یکی از مغازه های میوه فروشی در منطقه نوبنیاد مشغول خرید بود با بیان اینکه برخی از شهروندان برای تامین میوه به دنبال ته بار هستند، افزود: متاسفانه قیمت ته باری ها هم به گونه ای است که برخی خانوارها قدرت خرید ندارند. وقتی هم گلایه مند از نرخ ها می شوی می گویند که در بازار کدام یک از اقلام گران نشده که میوه گران نباشد؟ آیا در کشوری که اقلیم چهار فصل را دارد و انواع میوه ها تولید می شود باز باید گرانی میوه را هم به تحریم ها گره بزنند؟  وی با تاکید بر اینکه اگر نظارت‌ها قوی‌تر باشد گرانی این میزان تاخت و تاز نمی کند، گفت: امیدواریم احداث بازار میوه و تره باردر جزیره کیش قیمت و کیفیت را رقابتی و متعادل کند.

کیشوند بازنشسته‌ای که در حال دست‌چین کردن میوه‌های درون سبد است درباره کیفیت میوه‌ها می‌گوید: متاسفانه نظارتی بر قیمت‌گذاری میوه‌ها وجود ندارد و هر واحدی بر اساس موقعیت جغرافیایی خود یک جور تعرفه می‌دهد.

وی تاکید می کند: میوه از دیرباز به سبب ارزش غذایی بالا و خواص فراوانی که دارد جزو سبد خرید روزانه خانوار بوده است و نباید مردم به سبب قیمت بالای برخی میوه‌ها از ویتامین‌های موجود در آنها محروم شوند. گرانی در میوه فروشی‌های کیش بیداد می‌کند؛ مسئولان کجا هستند و رسیدگی‌ها چگونه است که شاهد قیمت های نجومی و اختلاف فاحش نرخ ها در مغازه‌های مختلف هستیم ؟! وی می گوید: فقط باید چشم حسرت به میوه‌ها داشت، قیمت‌ها به حدی بالاست که نمی‌توانم یک کیلو میوه فصل برای فرزندانم تهیه کنم؛ گرانی و افزایش قیمت‌ها به قشر ضعیف و متوسط جامعه فشار سختی وارد کرده است و نمی‌توانیم به راحتی میوه هم تهیه کنیم .

یک فروشنده میوه و تره بار در شهرک صدف هم گفت: در حال حاضر بازار میوه آشفته است و نمی توان قیمتی یکسان برای آن ها تعیین کرد. وی گفت: ما هم از وضعیت کنونی گلایه مند هستیم چرا که خودمان هم به عنوان شهروند متضرر شده ایم و قیمت های اجاره بهای مغازه ها و کارگر و هزینه های آب و برق سرسام آور است.

خانمی میانسال هم در گفت و گو با خبرنگار ما می‌گوید: قیمت انواع میوه‌ها به قدری عجیب و غریب است که آدم جرأت ندارد قیمت‌ها را خصوصا میوه های فصل را سؤال کند. به گفته این کیشوند شاید عمری از ما گذشته و برای ما این نوع میوه‌ها اولویت‌دار نیست ولی بچه‌ها هوس چنین میوه‌هایی می‌کنند به نظر شما پدر خانواده به دلیل این امر شرمنده خانواده و بچه‌های خود نمی‌شود؟ امیدوارم با احداث بازار میوه و تره بار حداقل بخشی از دغدغه های خانواده ها حل شود.

بانوی کیشوند دیگری نیز می‌گوید: در شرایط کنونی بسیاری از افراد کسب و کار و شغل خود را از دست داده‌اند با این افزایش قیمت‌ها باید جلوی خانواده خود خجالت زده باشند به نظر من باید نظارت‌ها بیشتر شود؛ قیمت انواع میوه متغیر و لحظه‌ای است کار به قیمت نوبرانه‌ها ندارم اما میوه‌هایی که به دلیل سلامتی باید در سبد مصرفی باشد باید در اولویت نظارت باشد؛ قیمت‌ها از سرزمین اصلی تا مغازه‌های کیش زمین تا آسمان فرق دارد. وی گفت : احداث بازار میوه و تره بار بسیاری از این مشکلات را حل خواهد کرد و امیدوارم به زودی این امر محقق شود.

پسرجوانی هم که مشغول خرید است سری تکان می دهد و می گوید:  وقتی تیغ دلالان و واسطه‌ها تیزتر است دیگر نظارت و رصد جوابی نمی‌دهد؛ بازار را این افراد به هر سویی بخواهند می‌گردانند، بیچاره آن قشر کم درآمدی است که حتی باید از حداقل‌ترین میوه‌ها هم دست بردارد. این جوان یکی از راه حل ها را احداث بازار میوه و تره بار در کیش می داند و می گوید: تنها با همت مسئولان و حمایت مردم است که می توانیم این شرایط سخت را پشت سر بگذاریم و احداث چنین بازاری قیمت ها را متعادل می کند به شرطی که همه مردم دست به دست هم دهند.

و در آخر...

كاهش مصرف میوه در سبد خانوار آن‌هم به سبب افزایش نرخ این محصولات غیرقابل‌انکار است؛ اما باید در نظر گرفت زمانی که شوک گرانی نرخ به تمام بخش‌های اقتصادی و سایر کالا در بازارها رسیده چطور نرخ میوه نباید افزایش داشته باشد؟ بدیهی است که با‌ افزایش قیمت سایر‌ کالاها، نرخ میوه نیز دچار افزایش می‌گردد.

امروزه اثبات شده است که میادین میوه و تره بار رویکرد مهمی را در تنظیم بازار محصولات کشاورزی دارند. در واقع این میادین نقشی دوگانه دارند. از یک طرف نقش حمایتی خود را به عنوان بازاری برای محصولات کشاورزی نسبت به تولیدکنندگان داشته و از طرف دیگر سبب به تعادل رسیدن قیمتها و عرضه محصولات با قیمت های مناسب برای مصرف کنندگان می شوند. با بررسی های کارشناسانه برخی از مزایاي خرید از میادین میوه و تره بارعبارتند از: محصولات عرضه شده در میادین میوه و تره بار از قیمت پایین تري برخوردار است، فضاي رقابتی براي فروشندگانی که با تجمیع در یک مکان خاص به عرضه محصولات خود می پردازند ایجاد خواهد شد که این رقابت پذیري سبب کاهش قیمتها، افزایش کیفیت محصولات عرضه شده و در نهایت رضایتمندي مصرف کنندگان می شود. از دیگر مزایاي پایانه ها و میادین عرضه میوه را می توان افزایش تنوع و ایجاد فرصت انتخاب براي مصرف کنندگان و خریداران با توجه به نوع و کیفیت محصولات عرضه شده ذکر کرد. با تجمیع فعالیت واحدهاي عرضه محصولات در یک جایگاه مشخص فرآیند نظارت دقیق تر بازار فراهم می شود و با مدیریت بهتر از اجحاف به مصرف کنندگان جلوگیري خواهد شد. به طوري کلی می توان گفت افزایش بهره وري و راندمان این میادین تأثیر زیادي در ساختار اقتصادي شهر و سهولت دسترسی شهروندان به میوه و تره بار و همچنین بازاریابی و بازاررسانی آن دارد که تجربه موفق آن را حتی می توان در بعضی از نقاط کشور و بخصوص در تهران و دیگر کلانشهرها مشاهده نمود. در همین حال وجود شرکت هاي خصوصی و تعاونی فعال در بازار میوه و تره بار می تواند نقش بسزایی در بهبود وضعیت فعلی داشته باشد که هر چند چنین تجربه اي به صورت وسیع در ایران وجود ندارد ولی بیشتر کشورها و بخصوص کشورهاي پیشرفته، تجارب موفقی در این زمینه داشته اند. در جزیره کیش هم احداث چنین بازاری می تواند نقش متعادل کننده ای را در قیمت ها داشته باشد و از مسئولان انتظار داریم با ایجاد شرایطی منصفانه برای عرضه کنندگان فشار مضاعف اقتصادی را حداقل برای تامین میوه و تره بار برای خانوارها را کاهش دهند...