در این خصوص هم چنین در ارتباط با
مشکلات زیر ساختی جزیره ، راهکارهای آن
و هم چنین ایجاد نیروگاه انرژی خورشیدی که اخیرا کلنگ آن در این مجموعه به زمین زده شده با
مهندس حسین قطبی مدیر عامل
شرکت "آب و نیروی ماهتاب کیش
گفتگویی انجام داده ایم که می خوانید:
·
مشکلات زیرساختی مربوط به حوزه آب وبرق
«کیش»همواره به عنوان یکی ازچالشهای اصلی این جزیره مطرح است که
با توجه به گردشگری بودن منطقه،ضرورت جبران کم کاریهای رخداده
دریک دهه گذشته ضروری است. در خصوص فعالیت های جاری شرکت ماهتاب در خصوص رفع این
کاستی ها توضیح دهید؟
مشکلات زیر
ساخت در جزیره را باید از دو منظر نگاه کرد یکی بر می گردد به عدم توازن در توسعه
بخشهای مختلف که به خدمات عمومی و زیر ساختها مربوط هستند و دیگری عدم وجود برنامه
جامع (اقتصادی، فنی و اجتماعی) توسعه در بخش زیر ساختهای حیاتی در جزیره، بعنوان
مثال جزیره کیش دارای سومین فرودگاه کشور از نظر حجم ترافیک هوایی و البته
هوشمندترین فرودگاه کشورمی باشد اما در مقایسه با آن تکنولوژی نیروگاههای جزیره به
4 یا 5 دهه قبل بر میگردد. توجه به توازن در توسعه زیر ساخت یکی از مهمترین عوامل
به رشد پایدار می باشد که در درجه اول بر عهده حاکمیت در جزیره می باشد. تبیین افق
توسعه و برنامه ریزی برای تحقق آن، نقشه راهی است برای بخش خصوصی و مشارکت حداکثری
در رشد زیر ساخت های جزیره. در صورتی که این نقشه راه وجود نداشته باشد مشارکت بخش
خصوصی عموما ناموفق، کوتاه مدت و یا ناکارآمد خواهد بود.
یک مثال ساده
دیگر شاید بتواند به درک دقیق این موضوع کمک کند. در حال حاضر سرانه فضای سبز در
جزیره کیش در مقایسه با استاندارد سرانه فضای سبز در کشور جزو بالاترین ها می باشد
در حالی که ما در اقلیم گرم و تقریبا از بارش محروم هستیم تامین آب مورد نیاز برای
این فضای سبز همگی بر متکی بر تولید آب شیرین از دریا می باشد که دارای هزینه
بسیار بالایی است و مصرف انرژی بالایی نیز دارد. خوب، حفظ این سرانه بالا و تامین
آب مورد نیاز آن بر عهده چه کسی است؟ بنظر می رسد که این هزینه را باید سازمان
پرداخت نماید اما تا کی و تا چه زمانی می تواند بار این هزینه هنگفت را تحمل کند؟
در حال حاضر هم عمده این هزینه را سازمان با فروش زمین پرداخت می نماید اما تا چه
زمانی؟ با محدودیت زمین های سازمان تا چه زمانی می توان این وضعیت را ادامه داد؟
مسلم است که ادامه این روش امکان پذیر نیست و باید برای حفظ شرایط موجود و نه
توسعه باید چاره ای صحیح اندیشید.
·
به نظر می رسد
ایده پروژه احداث نیروگاه خورشیدی در
جزیره کیش از مفاهیم جدید در کشور است؛ این ایده از کجا شکل گرفت و چه روندی را طی
کرد تا به مرحله احداث برسد؟
در حال حاضر در کشور
استفاده از انرژی خورشیدی بعنوان یک راه حل برون رفت سریع از بحران کمبود تولید
برق در کشور می باشد. تکنولوژی در دسترس پانلهای خورشیدی و امکان نصب سریع و
همینطور عدم وابستگی به منابع فسیلی مانند نفت و گاز از عوامل موثر در انتخاب این
روش تولید برق در کشور برای برون رفت از شرایط بحرانی تولید برق می باشد. اما در
عین حال در کشور در یک طرف معادله اصلاح قیمت برق تولیدی حاصل از انرژی های تجدید
پذیر قراردارد که عملا این طرح را توجیه پذیر نموده است بعبارتی بدون اصلاح قیمت
برق و حفظ تعرفه های موجود در کشور که بر مبنی سوخت مجانی محاسبه شده اند عملا
امکان تولید برق از طریق انرژی های تجدید پذیر وجود ندارد. بنابراین در هر جایی از
جمله در جزیره کیش تنها در صورتی امکان توسعه نیروگاههای تجدید پذیر وجود دارد که
بتوان قیمت برق مصرفی را به قیمت واقعی و اقتصادی نزدیک نمود.
·
موضوع بهره
برداری از انرژی خورشیدی در کیش چه کاربرد و مزیت ها و ظرفیت های جدیدی را می تواند در کیش ایجاد کند
وجود یک نیروگاه
خورشیدی با یک ظرفیت حداقلی مستقل از قیمت تمام شده برق آن دارای جایگاه بسیار
حیاتی و مهم در جزیره کیش است که تا به امروز مغفول مانده است. کافی است تصور
نمایید که به هر دلیلی شریان گاز به جزیره کیش دچار اختلال گردد... چه اتفاقی برای
جزیره خواهد افتاد؟ جزیره تا چند روز تاب آوری خواهد داشت؟ در حالی که انرژی و آب
جزیره از طریق همین جریان تامین می گردد، تا چند روز می تواند در شرایط بحرانی
بدون سوخت فسیلی دوام بیاورد؟ بنا براین وجود یک نیروگاه تجدید پذیر پشتیبان نه
تنها لازم است که واجب هم هست. مستقل از جنبه اقتصادی آن. در این حالت باید سرمایه
مورد نیاز توسط سازمان منطقه آزاد کیش تامین
گردد و بهره برداری از آن بر عهده شرکتهای تولید کننده باشد که بتوانند از آنها
بهره برداری نمایند و برای روز مبادا از آن برای زنده نگداشتن فعالیتهای حیاتی در
جزیره مورد استفاده قرار دهند.
·
نقدهایی هست
راجع به این موضوع که عنوان می شود با توجه به محدودیت هایی که در کیش وجود دارد
این موضوع شاید در کیش توجیه اقتصادی
نداشته باشد نظر شما در این مورد؟
در قدم اول نباید به
توجیه پذیری اقتصادی این زیر ساخت توجه کرد، مگر بندر و فرودگاه کیش با سرمایه
عظیمی که در آن در طول سالهای متمادی صرف شده است توجیه اقتصادی مستقیم دارد؟
سامانه تولید برق خورشیدی هم در همین تراز قرار دارند.
·
نیروگاه انرژی
خورشیدی چقدر می تواند به رفع نواقص و مشکلات انرژی در کیش کمک کند؟
شاید بتوانند
بخشی از این ناترازی را جبران نمایند، ولی برای رفع مشکلات برق در جزیره کیش ابتدا
باید به ریشه های بوجود آمدن آن توجه کرد و بعد به رفع آنها پرداخت. ریشه اصلی
وجود مشکلات برق در جزیره کیش عدم سرمایه گذاری متناسب با میزان دیماند فروخته شده
است و تا زمانی که این نابرابری حل نشود مشکل در جزیره پابرجاست.
·
یکی از پروژه
های دیگری که امروز در دست اقدام دارید احداث آب شیرین کن 6 هزار متر مربعی است؛
در این مورد توضیح دهید. و اینکه راه اندازی آن
چقدر می تواند به رفع کسری آب مورد
نیاز جزیره کمک کند؟
در حال حاضر
در جزیره کیش حدود25 تا 30 هزار متر مکعب در شبانه روز آب شیرین مصرف می شود که
البته سرانه بالایی هم هست. افزایش 6000 متر مکعب به این تولید عملا 20% به ظرفیت
تولید آب در جزیره را خواهد افزود. هدف از احداث این سامانه در درجه اول پیشگیری
از کمبود آب در شبکه مشترکین شرکت ماهتاب می باشد که باید قبل از بروز کمبود آب،
تولید متناسب با مصرف مشترکین ایجاد می گردید. بعد از این رشد تقاضای مصرف در
متقاضیان ایجاد انشعابات جدید دلیل بعدی احداث این پروژه بوده است که مبتنی بر
آموخته های ما در جزیره کیش و تعهد شرکت ماهتاب به عدم خالی فروشی و عدم واگذاری
انشعابات بدون پشتوانه بوده است.دلیل دیگری هم که موثر در احداث این پروژه در نظر
گرفته شده است رفع کمبود در مشترکین فاقد انشعاب دایر در جزیره بوده اند که در طی
سال با مشکلات متعدد دست به گریبان هستند و این شرکت بدون داشتن پشتوانه مناسب
تولید نمی توانست پاسخگوی آنها باشد.
·
آیا زیرساخت
های جزیره کیش برای تعمیر و نگهداشت چنین نیروگاه و آب شیرین کن مناسب و کافی است؟
آنچه که این زیر ساخت
را کامل می نماید وجود شبکه توزیع و انتقال متناسب با این ظرفیت است که در حال
حاضر وجود ندارد و باید بتدریج ایجاد گردد. مجموعه ماهتاب خود را متعهد به ایجاد شبکه توزیع
با حداقل هدر رفت و کمترین اتلاف برای رساندن آب مورد نیاز مشترکین خود تا محل
مصرف می داند، در این بین انتظار دارد که سازمان منطقه آزاد کیش هم همراهی لازم را
در توسعه شبکه با ماهتاب بنماید.
·
حضور بخش
خصوصی در پروژه های کلان و زیر ساختی که
عموما جنبه دولتی را به ذهن متبادر می کند؛ تجربه ای است که در سطح کشور کمتر شاهد
آن بوده ایم؛ در این خصوص کمی برایمان بگویید.
به هر حال الگوهای
مناطق آزاد باید پیشرو و راهگشا برای سرزمین اصلی باشد. اجرا و بهره برداری از
پروژه های زیر ساختی خارج از چارچوب قوانین جاری کشور نیست و اتفاقا در راستای
اصول قانونی در کشور می باشند. اما وجود نظارت مستمر و موثر و ایجاد فضای رقابتی و
پرهیز از انحصار گرایی از اصول مهمی هستند که برعهده حاکمیت در جزیره می باشد. این
دو اصل ضامن دوام و بقای فعالیت بخش خصوصی در هر زمینه ای از جمله پروژه های زیر
ساختی می باشد.
·
امروز این
شرکت چه ظرفیت تولیدی دارد و مسئولیت خدمات رسانی به چه درصدی از جزیره را بر عهده دارد؟
در حال حاضر در بخش
برق شرکت ماهتاب کیش دارای ظرفیت تولید 45 مگاوات برق می باشد و توان تامین حدود
20 تا 25 درصد مصرف کل جزیره را دارد این در حالی است که در اوج مصرف حدود 30
مگاوات برق تولیدی ماهتاب بدلیل عدم توسعه شبکه قابلیت مصرف در شبکه ماهتاب را
دارد الباقی عملا بصورت تولید مرده به هدر می رود. در بخش آب تولید ماهتاب حدود
5200 متر مکعب در شبانه روز بوده است که با راه اندازی فاز یک سامانه جدید به 8200
متر مکعب در شبانه روز بالغ خواهد شد. ارزیابی ما این است که بلافاصله حدود 7000
متر مکعب در شبانه روز از این ظرفیت مصرف خواهد شد که آن هم حدود 30% مصرف کل
جزیره خواهد بود. پیش بینی این است که تا پایان سال جاری هم با همراهی بوجود آمده
2000 متر مکعب دیگر نیز بتوانیم از طریق توسعه شبکه توزیع در جزیره توزیع نماییم
·
در مورد برنامه
های آینده و توسعه ای شرکت توضیح دهید؟
در اولویت اول
راه اندازی فاز دوم سامانه
آبشیرینکن با ظرفیت 3000 متر مکعب در شبانه روز.
خرید و راه اندازی یک
واحد 45 مگاواتی حرارتی برق
در مراحل بعدی
راه اندازی و بهره
برداری از یک نیروگاه 20 مگاواتی خورشیدی برق
·
این روزها افزایش تعرفه های قبوض آب و برق
نارضایتی های زیادی در افکار عمومی ایجاد کرده است؛ چه نظری در این خصوص دارید؟
بنظر بنده باید قبل
از هر چیزی شرایط خطیر امروز برای مردم و مصرف کنندگان تبیین گردد. در گام بعدی
باید اعتماد به مردم برگردانده شود که هزینه ای که بابت آب و برق و انشعابات
پرداخت می شود اولا مبتنی بر قانون است و دوم متضمن تداوم خدمات رسانی است و از
همه مهمتر باعث تداوم بقای ساکنین در جزیره است.
اگر مصرف کنندگان به
اطمینان خاطر از قانونی بودن، منصفانه بودن و حیاتی بودن پرداخت این هزینه ها
برسند مطمئن باشید که کسی در افکار عمومی نارضایتی نخواهد داشت.
·
میزان تعاملات
سازمان منطقه آزاد کیش با مجموعه ماهتاب چگونه
است آیا رضایت بخش هست؟
خوب واقعیت این است
که فعالیتهای ما از سال 1401 به بعد با تصمیمات معاونت عمرانی وقت در بخش شبکه
متوقف گردید و بخشی از مشکلاتی که امروز شاهد آن هستیم ناشی از این توقف ناخواسته
می باشد. در چند ماه گذشته در رویکرد رأس سازمان منطقه آزاد کیش تغییرات مهمی اتفاق افتاده و با
حضور معاونت عمرانی جدید و ایجاد درک مشترک از ریشه مشکلات، تغییراتی در رفتار و
جهت گیری سازمان ایجاد شده است. امیدواریم که این تغییر نگرش در بدنه سازمان که
عملا کارهای اصلی هم دردستان این حوزه است ایجاد شود و موانعی را که در چند سال گذشته برای فعالیتهای ماهتاب ایجاد کرده
بودند را مرتفع نمایند.
·
مجموعه
شما غیر از خدماتی که در حال حاضر ارائه
می دهد چه ظرفیت های دیگری دارد که فعال سازی آن نیاز به همکاری مسئولین دارد
همانطور که قبلا هم
عرض کردم تداوم فعالیت بخش خصوصی در زمینه زیر ساخت نیاز به دو موضوع مهم دارد.
یکی نظارت مستمر بر کیفیت و کمیت فعالیتهایی است ارائه می گردد و دیگری ایجاد فضای
رقابت برابر، هر دو این مهم در دست سازمان منطقه آزاد قرار دارد و این شرکت آمادگی
دارد که با هدف تضمین بقای فعالیتهای خود در این دو زمینه یاری رسان و کمک حال
سازمان باشد و از این طریق به بهترین نحو ممکن خدمات خود را به کیشوندان ارائه
نماید.
·