اغراق نیست اگر بگوییم در میان مناطق آزاد، جزیره کیش به عنوان اولین منطقه آزاد کشور تاکنون  لطمات  فراوانی از انتصاب مدیران  نامناسب  در بخش های مهم در ادوار گذشته دیده است و مردم همیشه ناخرسندی خود را از ضعف مدیریت ها در حوزه های مختلف  اعلام کرده اند. به نظر می‌رسد اصل شایسته گزینی  و توجه ویژه به بهره گیری از ظرفیت  نیروهای بومی منطقه و نگاه به کارآمدی و متعهد بودن نسبت به توسعه و پیشرفت جزیره  می تواند مدلی ایده آل برای انتخاب نیروی انسانی  مدیریتی در جزیره کیش باشد.

به گزارش خبرنگار اقتصاد کیش؛ توسعه، روندی مداوم و فرایندی پویا است. مهمترین مسئله در تعریف توسعه، نوع دید و نگرش آن به انسان است.درنظریات جدید توسعه؛ توسعه انسانی، توسعه مشارکتی و ارتباطی، انسان به عنوان موجودی متفکر که توانایی ایجاد تغییر در محیط زندگی و فعالیت خود را دارد، محور توسعه قلمداد می شود  و در دنیای پیچیده و در حال تغییر امروز نوع مدیریت انسان ها نقش حیاتی و اساسی را ایفا می نماید و به همین دلیل همواره علوم مختلف به دنبال یافتن راه کاری برای تعیین بهترین مدیران و شاخص های آنها هستند .

استفاده از مدیران و نیروی انسانی توانمند و متعهد به مسئولیت  از بحث های اساسی این حوزه است. عده ای اعتقاد دارند  نیروی انسانی بومی بواسطه آشنایی عمیق با منطقه می توانند مشکلات را به بهترین شکل حل کند و عده ای دیگر اصل  را بر شایسته سالاری می دانند   و در اندیشه آنها بومی و غیر بومی بودن در اولویت های بعدی انتخاب قرار می گیرد . البته در قواعد آن چه در انتخاب و گزینش ملاک اصلی است و در دستورالعمل های اجرایی ضوابط انتخاب، انتصاب و تغییر نیروی انسانی نیز به آن اشاره شده،  توجه به شایسته سالاری شرط اصلی  برای احراز پست است که معمولا کمتر مورد توجه قرار می گیرد. برای پست های مدیریت حرفه ای نیز، افراد باید از مسیر ارتقای شغلی عبور كنند و در واقع 3 معیار كلی وظایف، نقش ها و مهارت های مدیریتی متناسب با پست مورد تصدی در انتخاب افراد نقش دارد. البته طبیعی است كه انتخاب مدیران  بومی و آشنا به منطقه با توجه به احساس تعلق و شناخت بیشتر از حوزه ماموریت ،محاسن و مزایایی دارد اما به دلیل بعضی مشكلات و شرایط منطقه ای گاهی اوقات محدودیت هایی را هم در اجرا ایجاد می كند. آنچه در نتیجه این بحث بدان خواهیم رسید در واقع ارائه مدلی مبنی بر تلفیق این نظریات و استفاده از نیروهای بومی اما شایسته است که البته در بحث محدودیت ها ،تعدادشان در جزیره کیش کم نیست و خوشبختانه جزیره کیش با توجه به پشتوانه جمعیتی مناسب و افراد تحصیلکرده و با تجربه در این حوزه از پشتوانه ای مناسب برخوردار است.

تجربیات موجود ازانتصاب مدیران محلی و بومی  در بخش حاکمیتی در ادوار مختلف در جزیره کیش نشان از آن دارد که نیروی انسانی بومی بواسطه آشنایی بالا نسبت به منابع، امکانات وشرایط، دلسوزبودن وداشتن دغدغه بالای خدمت، داشتن حس پاسخگویی بیشتر نسبت به افکارعمومی و مردمی که با آنها زندگی کرده و می کنند و  اختصاص زمان بیشتری به کار و مسئولیت وحس قوی تر برای شتاب بخشیدن به توسعه و پیشرفت منطقه و...کارایی بالاتری را نسبت به سایرین داشته اند و برای تشکیلات خود نیر کم هزینه تر هستند.

همواره  بحث انتصاب مدیران و مسئولان عالی رتبه در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور با چالش های بسیاری همراه بوده و موضوع اصلی آن  نیز لزوم توجه ویژه به  بومی بودن  مدیران و پرهیز از بکارگیری مدیران ناآشنا به منطقه و بویژه باصطلاح امروزه مدیران پروازی می چرخد، این موضوع همواره با نگرانی و نقدهایی از سوی کارشناسان، نمایندگان مردم و فعالان اجتماعی روبرو بوده است .

در جزیره کیش نیز در همه ادوار انتظار این بوده  مسئولان ارشد ، فرصتی را مهیا کنند  تا مدیریت در بخش ها و حوزه های مختلف به‌ دست نیروهای توانمند بومی سپرده شود؛ اما متاسفانه این موضوع تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته  وعمدتا  این نیروهای انسانی غیر بومی و ناآشنا به منطقه  بودند که مسئولیت گرفته اند   و بعضا آسیب های زیادی را نیز این موضوع با خود به همراه داشته است.

قطعا انتخاب افراد بومی با توجه به احساس تعلق و شناخت بیشتر از حوزه مأموریت، محاسن و توفیقات بیشتری را برای منطقه به ارمغان می‌آورد، بومیان شایسته در هر منطقه ، نیازمند زمان برای آشنایی با مشکلات و همین‌طور شناخت نقاط قوت و ظرفیت‌های موجود و بر زمین مانده جهت توسعه شهرخود نیستند. از جمله مزایای بکارگیری نیروهای بومی آشنایی با محیط، دلسوزی برای پیشرفت منطقه خود، نفوذ کلام، داشتن زمان بیشتر برای حضور در منطقه واشراف بر مسائل موجود ودر  نهایت کارآیی و اثربخشی بیشتر در حوزه اجراء و عملکرد است.

همانطورکه پیش از این اشاره شد یکی از دلایلی که مدیران بالادستی استفاده از نیروهای غیربومی را ترجیح می دهند بحث تخصص در حوزه مورد نظر است که  در این خصوص باید گفت: خوشبختانه نیروها و مدیران متخصص در جزیره کیش کم نیستند؛ نیروهایی که هم از لحاظ علمی دارای مدارک عالیه و هم از لحاظ تجربه و توان اجرایی، دارای عملکرد مناسب و موجهی هستند!

از سوی دیگر وقت و زمان زیادی صرف می شود  تا یک نیروی غیربومی از لحاظ فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و... با  مسائل و محیط شهری آشنا شود و بعد از آن  بخواهد به مشکلات رسیدگی کنند که همه اینها جزء تلفات عمر مدیریتی محسوب می شود و بشدت موجب کاهش   کارایی ها می شود.

از سوئی تجربه بکارگیری نیروی انسانی غیربومی نشان می دهد از زمان انتصاب تا آشنایی و اشراف به منطقه مدت زمان زیادی  لازم است تا کارایی مطلوب در فرد مورد نظر ایجاد  شود.امروز زمان آن‌قدر برای خدمت به مردم کم و اندک است که دیگر نباید با انتخاب‌های غیراصولی، زمان را برای خدمت صادقانه به هدر داد.

به نظر می‌رسد اصل شایسته گزینی از نیروهای بومی منطقه بدون نگاه به سلیقه‌های سیاسی افراد و نگاه صرف به کارآمدی و مردمی بودن مدل ایده آل برای انتخاب باشد که باید مدنظر تصمیم گیران و تصمیم سازان قرار بگیرد.

به یقین می‌توان گفت افراد توانمند و با دانش با سوابق مطلوب  در حوزه های مختلف مدیریتی  در منطقه وجود دارند که می توان از ظرفیت آنها برای شتاب بخشیدن به توسعه و آبادانی کیش بخوبی بهره برد.

اگر قبول داشته باشیم نیروی انسانی محور اصلی توسعه در هر بخش و حوزه ای بحساب می آید مسلما  نیروی انسانی بومی  با شناخت از پیچیدگی های منطقه و اشراف بر آن و داشتن حس مسئولیت قوی تر برای رشد و توسعه آن می تواند  بیشتر  مثمرثمر باشد. زیرا یک نیروی بومی لایق ومتخصص به شایستگی می تواند با احساس تعلق دلسوزی خالصانه و شناخت همه جانبه نسبت به محیط پیرامون خود زمینه پیشرفت را فراهم نماید و مشارکت های مردمی و اجتماعی را در سطحی بسیار وسیعتر به کار گیرد  این موضوع از سوئی موجب تقویت  جذب اعتماد عمومی شهروندان نیز خواهد شد.

از جمله عمده انتقادات به نیروی انسانی غیربومی را می توان در احتمال پروازی بودن،عدم شناخت ازحوزه  کاری و مسئولیت  و مجددا گسیل داشتن نیروهای زیر مجموعه غیر بومی  به علت عدم شناخت ازنیروهای شایسته بومی، ریسک گریزی به دلیل زودگذربودن زمان مدیریت، انتخابهای احساسی بجای گزینش تخصصی، علاقمندبودن به اقدامات سطحی و زودبازده وعدم رغبت به امور زیربنایی، مرکزمحوربودن وتابع محض فرامین بالادست، عدم توجه به شایسته سالاری و ... نام برد .

 مسلم  است که برخی ملاحظات فرهنگی وسیاسی نباید دستاویزی باشد برای گسیل به اصطلاح اتوبوسی نیروهای غیربومی وبعضا ناکارآمد  که  مسئولیت برای بسیاری از آنها  آنها فقط  سفر وکسب تجربه است! بدون شک رویکرد سازمان منطقه آزاد کیش در  بهره گیری از توانایی ها و ظرفیت های نیروهای محلی  و ساکن در کیش می تواند روند رشد و توسعه این جزیره را شتابی دو چندان ببخشد که امیدواریم این مهم بخوبی  در تغییر و تحولات و انتصابات جدید مورد توجه مدیران ارشد منطقه آزاد کیش قرار گیرد .